تاریخچه صنعت چاپ در جهان

توضیحات:

  • به نام خدا

    قبل از اینکه صنعتی به نام چاپ به وجود بیاید کتاب ها به صورت دست نویس تکثیر می شدند. در امپراطوری های روم، آتن و … کتاب ها و شاهکارهای ادبی را با دست می نوشتند و به این ترتیب نسخه های جدیدی تولید می کردند. چنین روندی در قرون وسطی رواج داشت. این کار باعث می شد قیمت کتاب به حدی گران باشد که مردم عادی نتوانند آنها را خریداری کنند و تنها عده ی کمی توانایی خرید این کتاب ها را داشته باشند. برای همین سبب می شد تا شرایط خواندن کتاب و استفاده از علوم مختلف برای همگان فراهم نباشد.

    در قرون وسطی کاتبان بر روی پوست گاو یا گوسفند می نوشتند و از صد سال قبل از شارلمانی، از پاپیروس دیگر استفاده نشد. می گویند کاغذ از سرزمین های اسلامی وارد اروپا گردید. کاغذ برای اولین بار در سرزمین های مدیترانه ای که با کشورهای اسلامی در ارتباط بودند دیده شده است. مسلمانان شیوه تولید کاغذ را از مردمان سرزمین چین یاد گرفته بودند.

    تاریخ صنعت چاپ

    برای درست کردن کاغذ از الیاف گیاه استفاده می کردند به اینصورت که آن را خرد نموده و به شکل خمیر در می آوردند و سپس خمیر بدست آمده را به صورت یک لایه نازک در آورده و بر روی یک پارچه یا صفحه پهن می نمودند و فشار می دادند تا آب اضافی از آن خارج شود. بدین ترتیب در اواخر قرون وسطی دیگر پوست و کاغذ پوستی جای خود را به کاغذ گیاهی داد.

    بعد از قرن دوازدهم، غرب برای چاپ از قالب های چوبی حکاکی شده استفاده می کرد ولی در قرن پانزدهم دستگاهی ابداع شد که از جنس فلز بود و به صورت متحرک می توانست نسخه های متعددی از یک کتاب را با سرعت زیاد چاپ نماید.
    البته تحولی که از قرن ۱۲ تا ۱۵ صورت گرفت بسیار آرام و کند بود اما این تحول در فاصله بین سال های ۱۴۴۵ تا ۱۴۵۰ میلادی شتاب زیادی گرفت و به بالاترین حد خود رسید.

    یکی از اهالی مانیتس به نام یوهانس گوتنبرگ در صنعت چاپ نقش تاثیرگذاری ایفا نمود. او چاپ یک انجیل را که به انجیل گوتنبرگ معروف شد در سال ۱۴۵۵ تمام کرد و این انجیل اولین کتابی بود که به وسیله چاپ متحرک تکثیر می شد. صنعت جدید چاپ در نیمه دوم قرن ۱۵ به سرعت در اروپا گسترش پیدا کرد. در دهه ۱۴۶۰ میلادی چاپخانه های بسیاری در سرتاسر امپراتوری روم راه اندازی شدند و پس از ده سال به کشورهایی چون فرانسه، ایتالیا، اروپای شرقی و اسپانیا رسیدند. یکی از شهرهایی که به مرکز چاپ معروف شد ونیز بود که تا سال ۱۵۰۰ میلادی، حدود دو میلیون نسخه کتاب در آنجا چاپ شد و تعداد چاپخانه های این شهر به صد عدد می رسید.

    پس از ۲۰ سال از اولین تلاش هایی که گوتنبرگ برای چاپ انجام داد، صنعت چاپ در شهرهای فلورانس، ونیز، لیون و پاریس به وسیله سطوح برجسته به صورت محدود رواج پیدا کرد. به دلیل هزینه های زیاد، دستگاه چاپ تنها برای افراد ثروتمند در دسترس بود و به همین جهت برای زمان طولانی مورد استقبال عموم قرار نگرفت. پس از گذشت ۳۰۰ سال از ساخت دستگاه چاپ گوتنبرگ در سال ۱۷۹۶ میلادی، شخصی به نام آلوئیس زنه فلدر که یک نمایش نامه نویس اهل آلمان بود، لیتوگرافی یا چاپ سنگی را اختراع نمود. نحوه کار به این صورت بود که متنی را بر روی سنگ حکاکی می کردند که می توانست در حدود ۷۵۰ صفحه را به خوبی چاپ کند.

    نقش گوتنبرگ در توسعه صنعت چاپ
    حروف دستی و حروف قلعی که پس از آنها به کارآمد، هیچ یک رواجی نیافت، بر عکس حروف چوبی متداول شد. تا این‌که در سال ۱۴۴۰، گوتنبرگ ظاهرا بدون اطلاع از کار چینی­ ها، حروف قابل انتقال را اختراع کرد و برای هر یک از حروف الفبا یک حرف جداگانه به کار برد. حروف متحرک را چینی‌ها اختراع کردند، ولی گوتنبرگ که حرفه ­اش زرگری بود، آلیاژ مناسب برای ریخته­ گری حروف را از سرب و آنتی موآن به دست آورد سپس نسبت هر یک از این دو فلز را به گونه­ ای انتخاب کرد که حروف بیش از حد سخت و نرم نباشند. سرانجام برای مرکب چاپ هم فرمول مناسبی پیدا کرد و خلاصه با رفع موانع و حل مشکلات عمل چاپ را میسر و اجرایی کرد .

    تقریبا ۲۰ سال پس از نخستین تلاش­ های گوتنبرگ در امر چاپ، این صنعت با استفاده از سطوح برجسته در ونیز، فلورانس، پاریس و لیون در حدی مختصر و محدود رواج یافت. اما دستگاه چاپ گوتنبرگ، به علت داشتن هزینه ­های بسیار زیاد فقط برای ثروتمندان قابل دسترسی بود و به همین دلیل تا مدت ­های طولانی استقبال چندانی از آن نشد. ۳۰۰ سال پس از اختراع دستگاه چاپ گوتنبرگ، نمایشنامه نویسی آلمانی به نام آلوئیس زنه فلدر، چاپ سنگی یا لیتو گرافی را در سال ۱۷۹۶ میلادی اختراع کرد. هر سنگی که متن یا تصویر با این روش روی آن نقش می ­بست، برای چاپ حدود ۷۵۰ نسخه عملکرد مطلوب داشت و پس از آن نقش روی سنگ قابل چاپ نبود .


  • تهیه و تنظیم توسط نَما نِما
    تماس : 09133025634
    انتشار مطلب در :